Reflecteren, hoe kun je dat doen?

Natuurlijk is dit geen pleidooi voor egoïsme, maar soms is het goed om je jezelf in het middelpunt te zetten!

Soms kan het best wel lastig zijn om jezelf net díe vragen te stellen waarmee je verder komt met de situatie of het probleem waarover je aan het nadenken bent. En dat terwijl de opmerkingen en vragen bij wijze van spreken eruit stromen als je het over een ander hebt.

Zelfreflectie

Zelfreflectie is jezelf een spiegel voorhouden en stil te staan bij hoe jíj werkt, welke keuzes jíj hebt gemaakt, welke vaardigheden jíj hebt ingezet en wat dat allemaal met jou heeft gedaan. Je onderzoekt jouw manier van handelen en hoe je hebt gereageerd in die situatie. Ook kijk je naar hoe dat voelt.

Vooral dat laatste, stilstaan bij je gevoel, is waar het bij zelfreflectie om draait. We reageren nogal eens vanuit een impuls: niet nadenken voor je iets doet maar ‘Bam’ actie vanuit je emoties. Of je reageert vanuit vooringenomen standpunten en/of overtuigingen. Dat laatste gebeurt vaak zonder dat je dat door hebt (overigens een mooi onderwerp om eens met elkaar over door te praten: belemmerende overtuigingen).

Door te reflecteren vergroot je jouw zelfkennis, ben je je steeds meer bewust van je emoties en krijg je inzicht in hoe je naar die emoties in actie komt.

Evalueren is iets anders

Bij het op jezelf reflecteren gaat het er niet om dat je bekijkt of je dat wat je moest doen wel of niet op een juiste manier hebt gedaan. Als je dát zou doen zou je aan het evalueren zijn geslagen.

Bij zelfreflectie gaat het erom dat je dat beoordelen van je eigen handelen, uitstelt. Door dat te doen creëer je ruimte voor het onderzoeken van jezelf. En dat maakt dat je kunt leren over de achtergronden van je eigen handelen.

Evalueren kun je prima ná de zelfreflectie inzetten. Je trekt dan conclusies en stelt doelen voor een volgende keer.

Korthagen en Vasalos hebben in 2002 de Reflectiecirkel bedacht. Hier vind je daar meer over.

Hieronder een aantal vragen die je kunnen helpen bij het reflecteren over je eigen handelen.

Succes!

Jan

• Wat is er (sinds de vorige keer) verandert in mijn leven?
• Wat heeft die verandering mogelijk gemaakt?
• Heb ik daar een verklaring voor?
• Wat heb ik gedaan om die verandering tot stand te brengen?
• Waar was het, wanneer was het en wie was erbij betrokken?
• Hoe is het en/of wat is er (nog meer) beter geworden?
• Wat heb ik gedaan om de situatie hetzelfde te houden?